BUW. Mekka studentów


Mekką wszystkich studentów Uniwersytetu Warszawskiego jest BUW. Położona przy ulicy Dobrej biblioteka to nie tylko imponująca skarbnica książek z każdej dziedziny, lecz także miejsce spotkać, spacerów po ogrodach znajdujących się na dachu i wreszcie spottowania. Nie każdemu jednak po drodze na Dobrą albo nie zawsze może znaleźć w BUW-ie poszukiwaną pozycję. Najczęściej potrzebujemy publikacji związanych z kierunkiem naszych studiów, dlatego najprzydatniejsza okazuje się biblioteka wydziałowa.  Każdy instytut UW ma własną bibliotekę, która gromadzi książki, publikacje naukowe, czasopisma i prezentacje o profilu zgodnym z dyscypliną naukową danego kierunku studiów. Wszystkich bibliotek wydziałowych – włącznie z bibliotekami jednostek odrębnych, takich jak Szkoła Języków Obcych czy Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców POLONICUM – jest aż 48. Wszystkie wraz z BUW-em tworzą system biblioteczno-informacyjny UW.

Biblioteki poszczególnych instytutów, choć ściśle sprofilowane pod względem tematyki oferowanych publikacji, działają na podobnych zasadach. Każdy student UW może swobodnie korzystać ze zbiorów dowolnej biblioteki na miejscu. Czytelnie udostępniają materiały biblioteczne wszystkim, bez względu na macierzysty wydział. Aby skorzystać z książek na miejscu, należy mieć przy sobie legitymację UW – równoznaczną z kartą buwowską – lub inny dokument tożsamości. Dostępność interesującej nas pozycji sprawdzamy w katalogach kartkowych (znajdują się w czytelniach) lub internetowych. Bardziej leniwi mogą zapytać o konkretny tytuł bibliotekarza, który zazwyczaj zawsze pomaga. Jeśli dana książka znajduje się w księgozbiorze podręcznym, wtedy od razu możemy z niej skorzystać. Natomiast jeżeli katalog, tudzież dobrze obeznany bibliotekarz wskazuje, że książka jest w magazynie, wtedy wypełniamy rewers. Zazwyczaj okres oczekiwania na odebranie zamówionej książki wynosi ok. pół godziny. Większość wykładowców – ku uciesze studentów – zostawia materiały w swoich teczkach, dostępnych właśnie w czytelniach. W przypadku takich depozytów, rewers realizowany jest zazwyczaj od ręki, tak jest na przykład na wydziale historycznym.

Studentów pierwszego roku, np. polonistyki, instytutu historycznego i archeologicznego, może zasmucić fakt, że będą mogli wypożyczać książki do domu dopiero od II roku, studenci polonistyki ten przywilej uzyskają na studiach magisterskich. Jest jednak możliwość wypożyczenia książki na noc, na weekend lub na święta. Wystarczy tylko zostawić w bibliotece legitymację lub dowód. Większość bibliotek wydziałowych wypożycza studentom swojego wydziału książki na czas określony we właściwych sobie regulaminach. Zazwyczaj jest to okres od 2 do 4 tygodni. Aby wypożyczyć daną pozycję, trzeba wypełnić rewers albo zarezerwować książkę przez internet. BUW wraz z większością bibliotek wydziałowych (oprócz wydziałów: filozofii i socjologii, polonistyki; instytutów: obserwatorium astronomicznego, etnologii i antropologii kultury, slawistyki zachodniej i południowej, filologii klasycznej) wspólnie kataloguje książki w systemie VTLS/Virtua, co umożliwia ich rezerwowanie i prolongatę. Katalog centralny jest przydatny także wtedy, gdy w bibliotece własnego wydziału nie znaleźliśmy interesującej nas pozycji. W katalogu online bibliotek UW znajdziemy lokalizację danej książki. Jeśli okaże się, że znajduje się ona w bibliotece innego wydziału, a nie odpowiada nam korzystanie z niej na miejscu w czytelni, wtedy mamy możliwość wypożyczenia międzywydziałowego. SWM (system wypożyczania międzywydziałowego) umożliwia wypożyczanie książek z innych wydziałów niż macierzysty. W praktyce wygląda to tak, że pobieramy z naszego wydziału tzw. rewers międzywydziałowy i idziemy z nim do biblioteki, z której chcemy wypożyczyć książkę. Warunkiem wypożyczania materiałów bibliotecznych jest „czyste konto”, czyli niezaleganie z oddawaniem innych książek. Na swoim wydziale musimy zostawić legitymację lub dowód, które odbieramy w momencie oddania książki. Okres wypożyczenia zależy od regulaminu biblioteki, z której wypożyczamy. Z systemu wypożyczeń międzywydziałowych korzystają biblioteki wszystkich jednostek UW. Formalnie to nasz macierzysty wydział wypożycza książkę z innego wydziału, dlatego ewentualne monity będą wysyłane do naszej biblioteki.

Większość bibliotek wydziałowych nakłada na studentów kary pieniężne za przetrzymywanie książek. W zależności od instytutu są one mniej lub bardziej surowe. Oprócz tego, w większości bibliotek do czasu oddania książek konto czytelnika zostaje zablokowane.  Łagodnie potraktuje nas Biblioteka Ośrodka Studiów Brytyjskich, w której za 1 przetrzymany wolumin zapłacimy 2 zł za miesiąc, przy czym nie będziemy mogli wypożyczać, dopóki nie oddamy książki, z którą zalegamy. Na wydziałach biologii, chemii, lingwistyki, zarządzania oraz geografii i studiów regionalnych zapłacimy 0,25 zł za każdy dzień przetrzymania. Najsurowiej potraktuje nas biblioteka Ośrodka Studiów Amerykańskich – 0,50 zł za dzień za każdy wolumin i blokada konta. Żeby nie narażać się na dodatkowe koszta, pozostaje jeszcze jedna możliwość. Jeśli interesuje nas tylko fragment książki, możemy go skserować. Dotyczy to książek z księgozbioru podręcznego lub z magazynu, chyba że są to publikacje stare, zniszczone lub z jakiegoś innego powodu nie mogą być kserowane.  Aby móc skserować interesujący nas fragment, musimy zostawić w bibliotece dowód identyfikacyjny; zazwyczaj mamy określony czas (pół godziny lub więcej) na skorzystanie z książki poza czytelnią.

Biblioteki wydziałowe oferują także dostęp do zasobów elektronicznych. Na stronach internetowych poszczególnych bibliotek zamieszczone są linki odsyłające do katalogów ze zdigitalizowanymi i elektronicznymi publikacjami. Mogą to być odsyłacze do e-zasobów BUW-u, takie źródło podają na przykład biblioteki wydziałów: zarządzania, filozofii i socjologii oraz fizyki doświadczalnej i teoretycznej. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych podaje bazę katalogową do wielu bibliotek cyfrowych, w tym także zagranicznych. Na wszystkich stronach internetowych bibliotek podane są linki odsyłające do tzw. e-zbiorów, które gromadzą czasopisma, książki, publikacje naukowe i podręczniki. Biblioteka polonistyki odsyła także do katalogów Biblioteki Narodowej, Polskiego Instytutu Antropologii i Katalogu Rozproszonych Bibliotek Polskich. Znajdziemy także przydatną zakładkę „Fidkar polonistyki”, która gromadzi wspólny katalog wszystkich instytutów wydziału polonistyki.

Warto na początku roku akademickiego wybrać się na szkolenie organizowane przez bibliotekę wydziałową, a już zupełnie obowiązkowa jest obecność podczas szkolenia w BUW-ie. Na takich spotkaniach, przeprowadzanych zazwyczaj w formie wykładu lub warsztatów albo na kursach internetowych, można dowiedzieć się gdzie i jak skutecznie szukać potrzebnych publikacji. Co do praktycznych porad, już ściśle związanych z wizytą w bibliotece, podpowiadamy, żeby przed wejściem zostawić okrycia wierzchnie. Wiele bibliotek prosi także o pozostawienie większych toreb i walizek (wydziały: polonistyki i historyczny doprecyzowują nawet względne pojęcie wielkości: o rozmiarach powyżej 20 cm na 30 cm. I jeszcze jedna, dla niektórych dość smutna wiadomość, umieszczona w jednym z regulaminów: Obowiązuje nie używanie komputerów do celów innych niż przeszukiwanie internetowych stron bibliotecznych i ich katalogów oraz wyszukiwanie informacji w bazach bibliograficznych i pełnotekstowych. A zatem nie ma mowy o przeglądaniu Facebooka. I dobrze. W bibliotekach można znaleźć naprawdę wiele ciekawszych rzeczy.